TÜBİTAK’ın her yaştan sema meraklısını buluşturduğu, açılışını Endüstri ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’ın yapmış olduğu 4 gün 3 gece devam eden Sema Gözlem Etkinlikleri Antalya Saklıkent’te sonlanmış oldu. Gündüz güneş gözlemi ve birbirinden garip etkinliklere katılan, gece de uzayın derinliklerini keşfe çıkan bini aşkın katılımcı günün 24 saatini de dolu dolu geçirdi.

“TÜBİTAK’ın tüm bilim ve cemiyet faaliyetlerinin merkezine, odağına gençleri koyuyoruz”

Etkinliğin açılışını icra eden Endüstri ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır gençlere, “Sizlere hakikaten fazlaca hususi ehemmiyet arz ediyoruz. Şu sebeple bizim hayallerimizi hayallerimizin de ötesindeki başarıları bu ülkeye armağan edecek sizlersiniz.” mesajı verdi.  

Bakan Kacır, “Bu inançla Türkiye’nin dört bir yanında Gençlik ve Spor Bakanımızla beraber genel teknoloji atölyeleri kuruyoruz. Bu inançla dünyanın en büyük teknoloji festivallerini altı senedir bu ülkede gerçekleştiriyoruz. TÜBİTAK’ın tüm bilim ve cemiyet faaliyetlerinin merkezine, odağına gençleri koyuyoruz. Bu inançla bu sema gözlemini her yıl daha da büyütüyor. Daha çok gencimize ev sahipliği halletmeye çaba ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

Bakırlıtepe’ye Ziyaret

İlk kez 1998 senesinde Antalya Saklıkent’te düzenlenen Sema Gözlem Etkinliği, Endüstri ve Teknoloji Bakanlığı katkılarıyla TÜBİTAK’ın koordinasyonunda 25. kez gerçekleştirildi. Sema Gözlem Etkinliklerinin ev sahibi ortalama 2000 metre yükseklikteki Antalya Saklıkent’te astronomi meraklıları, uzmanlar eşliğinde gökyüzünü araştırma ve Türkiye’nin en büyük gözlemevi olan ve en donanımlı teleskoplarının bulunmuş olduğu TÜBİTAK Ulusal Gözlem Evi (TUG) Yerleşkesi’ni gezme fırsatı buldu.

Servislerle 2500 metre yükseklikteki Bakırlıtepe’de bulunan TUG’a giden ziyaretçiler RTT150 teleskopunu detaylı inceledi. Uzman astronomlar tarafınca meydana getirilen gözlemlere ilişkin data alan katılımcılar manzaranın da tadını çıkardı. 

TÜBİTAK Başkanı gün boyu ziyaretçilerle birlikteydi

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da ziyaretçilerle beraber Bakırlıtepe’deydi, çeyrek asırdır etkinliğin gerçekleştirildiğini sadece Cumhuriyetimizin 100, TÜBİTAK’ın 60. Yıl dönümü sebebiyle bu senenin bilhassa mühim olduğuna dikkat çekti.

Katılımcılara  “Sormaktan çekinmeyin” çağrısı icra eden Mandal, “Sizin için en zor gelen fakat bununla beraber kim bilir en gülünç gelen hatta en kolay gelen soruları dahi sormaktan çekinmeyin.” dedi. 

14 yetkin hocamız ile seminerler ve paneller gerçekleşeceğine işaret eden Mandal, Gözlem şenliği etkinliğimiz yalnız gece değil, gündüz de hem seminerlerimizle, hem de imalathane çalışmalarımızla devam edecek. Sema sevdalılarına, uzay sevdalılarına ve bu sürece ve TÜBİTAK’a inanan, TÜBİTAK’ın çatısı altında bu etkinliğimize katılan tüm misafirlerimize teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı. 

TÜBİTAK Başkanı tüm gün hem etkinliklere katıldı, hem de katılımcılarla birebir ilgilendi. Çocuklarla söyleşi eden Mandal onlarla beraber imalathane çalışmalarına da katıldı. 

Etkinlik çadırlarına yoğun ilgi

TÜBİTAK bünyesindeki birimlerin katkılarıyla çeşitli imalathane emek harcamaları, deneyler gerçekleştirildi, yarışmalar yapılmış oldu. TÜBİTAK Etkinlik Çadırındaki Metaverse Etkinliği, Popüler Bilim Yarışması, Karbon-14 Analizi İle Yaş Tayini, Mikroskopta Değişik Materyallerin Uygulanması, Karbon Ayak İzi Ölçümü, CO2 Kaynakları ve Yutaklar, Eskişehir 5000 Ahşap Maket Yapımı, Roket Maketi, VR Sanal Gerçeklik Deneyimi ile TÜRKSAT 6A Maket yapımı atölyeleri, Ölç Kendini Etkinliği, Roket Devresi, Sanal Gerçeklik etkinliklerine katılımcılar, bilhassa de çocuklar yoğun ilgi gösterdi.

TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları standı da gün boyu ziyaretçi akınına uğradı. Antalya Bilim Merkezi Çadırında Sema Bulmacası, Bilim Üsküdar Çadırında Kağıt Maket Tayyare, Konya Bilim Merkezi Çadırında Anatomi Dedektifleri, Gaziantep Bilim Merkezi Çadırında Işığın Kırınımı Deneyi, GUHEM Çadırında Ahşap Maket Tayyare, Deneyap Türkiye Çadırında ise Tabiat Santrali etkinlikleri gerçekleşti. 

Seminerlerle Bilinmeyene Işık Tutuldu

Sabah saatlerinde TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Müdürü Kadir Uluç genel bir bilgilendirme yapmış oldu. Peşinden Prof. Dr. Faruk Soydugan Aynalardaki Yıldızlar başlıklı bir sunum gerçekleştirmiş oldu. Uzay araştırmalarının dünü, bugünü ve yarını Dr. Korhan Yelkenci ile ele alındı. Prof. Dr. Ethem Derman ise 7’den 77’ye astronomi konusunu masaya yatırdı.

Prof. Dr. Talat Saygaç Niçin Astronomi? Sema Gözlemi ve Uzay Bilimleri Bizlere Neler Kazandırır? Sorularını yanıtlarken, Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak Doğu Anadolu Gözlemevi’ni söyledi. Prof. Dr. Zeynel Tunca da gökyüzünü tanıtma amaçlı detaylı bir sunum gerçekleştirmiş oldu. Akşam saatlerinde ise tüm konuşmacılar bir araya gelmiş olarak ‘Bir astronoma problem’ panelini düzenledi.

Panelde uzmanlara katılımcılar tarafınca sorular yöneltildi. Dr. Tuncay Özışık tarafınca Dünyanın kendi çevresinde ki bir tam dönüşünü bir yıldız üstünden ölçerek bir günün hakkaten 24 saat mi bulunduğunu belirleyecek olan iki günlük bir gözlem ve peşinden iştirakçilerin yoğun ilgi gösterdiği bir açık oturum gerçekleştirildi. 

Gök atlası iyi mi kullanılır? Yıldızları iyi mi teşhis edebiliriz? 

Gökbilimci Dr. Tuncay Özışık, gök atlasının iyi mi kullanılması icap ettiğini söyledi:  “Bu gök atlasının kullanım amacı tüm gök küresindeki 88 takımyıldızın hangi mevsimde, hangi aylarda, hangi saatlerde görülebilirliğini anlamanıza yarayan bir vasıta. Bu bir çeşit harita. Bu haritanın kenarında bir ayların olduğu daire var. Saatlerin olduğu da bir dilim var.”

“Hareketli bir dilim. Siz herhangi aniden açık bir gökyüzünde bu haritayı içinde bulunduğunuz Ay ve o anki saate bakılırsa ayarladığınızda bu daireyi bu gök atlısını başınızın üstüne kaldırıp baktığınız yön alta gelecek şekilde kendinizi pozisyon verirseniz, o anda başınızın üstünde gördüğünüz ekip yıldızlarını buradan birebir teşhis edebilirsiniz.”

Geleneksel Toplu Fotoğraf

Etkinlikte geleneksel toplu fotoğraf çekimi de gerçekleştirildi. En küçüğünden en deneyimlisine tüm sema meraklıları tek karede bir araya geldi. Havanın kararmasıyla beraber katılımcılar teleskopların başına geçti ve gökyüzünün derinliklerini keşfetmenin tadını çıkardı.

Çıplak göz ile takımyıldızları sema tanıtımı yapılırken, Mizar, Polaris, Antares, Vega şeklinde yıldızların, Ülker, Herkül şeklinde yıldız kümelerinin, Halka Bulutsusu şeklinde, Andromeda galaksisi şeklinde gök cisimlerinin, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün gezegenleri ve Ay teleskoplar ile gözlemlendi. Yıldızların mesajları ve meteorların kimyası gösterileri de düzenlendi.

Perseid Meteor Yağmuru Gözlendi

Dev gezegen Jüpiter’in çekimi yardımıyla saatte 200 göktaşı oluşabilmesiyle oluşan Perseid meteor (göktaşı) yağmuru için beklenen gün geldi. Her yıl Ağustos ayında şahit olunan meteor yağmuru cumartesi gece yarısı en yoğun gözlemlendi. Bu eşi olmayan ana şahit olmak isteyenler Saklıkent’e akın etti, girişte uzun vasıta kuyrukları oluştu. Yastık ve yorganıyla gelmiş olarak açık havada meteor yağmuru izleyenler garip görüntüler oluştururken, Perseid meteor yağmuru izleyenleri büyüledi.

Katılımcılar ise etkinlikten memnun. 12 bin 500 müracaat içinden kura ile etkinliğe katılmaya hak kazananlar ne kadar talihli olduklarını dile getiriyor. “Ben bu kadar güzel beklemiyordum. Güneşi gözlemledik. Güneşteki siyah lekelere baktık. Normalde siyah lekeler gözümüze fazlaca ufak görünüyor fakat güneşin büyüklüğünü düşününce dünyadan daha büyük olması fazlaca garip, fazlaca güzel.”

“TÜBİTAK’la büyüdü benim oğlum”

 “On senedir müracaat yapıyorum ben, bıkmadan usanmadan bu yıl nasip oldu. Oğlumla beraber geldik. İMECE uydusunu yapıyor şu ansa. TÜBİTAK’la büyüdü benim oğlum. Meraklı Küçük ile başladı, çocuklar için tüm kitapları, tüm puzzleları, yapbozları.“

“Şu an için Türkiye’nin en büyük teleskobunu gördük. Oldukca yüksekteyiz. Bulutların üzerindeyiz. Bizim için fazlaca hakkaten fazlaca mühim. Şu sebeple buraya gelebilmek kimi zaman hususi izin gerektiriyor fakat biz buraya konuk olarak geldik. Bir sürü şeyi öğrendiğim için ve merak ettiğim şeyleri de burada görerek sorarak öğrendiğim için fazlaca mutluyum.” 

“Hayalleri yalnız oluşturmak değil yaşamak lüzumlu”

 “Hayalleri yalnız oluşturmak değil yaşamak lüzumlu. Bu fırsatların devlet tarafınca verilmesi büyük bir olanak. Bilhassa gelecek nesiller için de teşvik edilmesi, ailelerin çocuklarıyla gelmesinin yolu açılması mükemmel.” 

“Evlatların ufkunu açmak için geldik”

“Satürn’ü gözlemledik. Bambaşka bir deneyimdi bizim için. Daha önceki hayatımızda televizyonlardan, medyadan baktığımız şeyleri burada canlı olarak görmek değişik bir tecrübe. Bilhassa biz çocuklar için geldik. Onların ufkunu açmak onlara değişik bir tecrübe, farkındalık kazandırmak için. Bu tecrübeyi yaşamak istedik. Her insana tavsiye ederim.” 

“Merak duygumu arttırdı”

“Etkinlik genel olarak yediden yetmişe tüm yaş gruplarına hitap edebilen, en o kadar da gençlerin merak duygusunu extra düzeylere taşıyabilen, süper ötesi bir etkinlik. Sözgelişi ben buraya geldiğim vakit ilk başta burada gördüğüm teleskopları merak ediyordum. Ondan sonrasında hepsinde gözlemlere başladık. Gezegenleri gördüm. Gezegenler acaba iyi mi oluştu? Ne yapmış oldu? Ben şu anda onları merak ediyorum. Doğal ki burada göremiyoruz fakat hızla gelişen teknolojinin yettiği yere kadar ben bu tarz şeyleri araştıracağım. Demek ki benim merak duygumu arttırdı. Bu şekilde bin şahıs var şu anda burada. Onların da merakını arttırdıysa bu bizi bir adım öne taşıyacak diye düşünüyorum.”

“Astronomiye ilgimiz vardı fakat burada kat be kat arttı”

“Satürn fazlaca etkileyiciydi. Astronomiye ilgimiz vardı fakat burada kat be kat arttı doğal. Görkemli bir etkinlik. Her insana tavsiye ederim, bilhassa gençlere. Hakikaten de söylendiği kadar varmış. Gerçek bir yıldız haritasına bakıyoruz şu anda”