Muharrirler da hengame eder. Hem ne hengameler, birbirlerini öldürme kıymetine gelebilecek kadar.

Kitapları ortasında yaşadığımız dünyayı unutup öteki evrenlerde gezdiğimiz müelliflerin meşhur kelam düelloları, onların da düzgün bir edebiyatçı olmasının yanında birer insan olduklarını hatırlıyoruz. Yeterli müellif olmak, düzgün insan olmayı gerektirmiyor elbette.

OKURLARI ŞAŞIRTAN OLAYLAR

Müellifler okuyucular nezdinde genelde ulaşılmaz bireyler olarak görülürler. Ama vakti geldiğinde o denli nefret ve kin dolu cümleler kuruyorlar ki, biz okurları bile şaşırtan olaylara sahne oluyor.

Edebiyat dünyasında yaşanan polemikler için farklı bir cins ayrılırsa, göklere çıkardığımız müelliflerin kıymeti tahminen de eskisi üzere olmayacaktır.

İKİ DEVA MÜELLİFİ KARŞI KARŞIYA GETİREN HENGAME

Rus ve Dünya Edebiyatı’nın iki dev müellifi ortasında yaşanan ve tam 17 sene süren hasımlığın nedeni neydi?

Birbirlerini düelloya davet edebilecek kadar hırçınlaşan Tolstoy ve Turgenyev arbedesi edebiyatta muharrir hengameleri ortasında değerli bir yer meblağ.

Kuşkusuz iki muharrir da verdikleri kıymetli yapıtlarla ölümsüzler ortasındadır. İki büyük edebiyatçıyı bu sefer kitaplarıyla değil, arbedeleriyle sizlere sunuyoruz.

“TURGENYEV VE KANKAN NE KADAR HÜZÜN VERİCİ”

Tolstoy ve Turgenyev özel bir doğum günü partisinde ikisinin de hoşlanmayacağı biçimde karşılaşırlar.

Babalar ve Oğullar isimli romanıyla ismini edebiyat dünyasına duyuran Turgenyev, o akşam partide 12 yaşında bir kızla Rusya’ya has olan “Kankan” dansı yapar.

Şaşkınlığını gizlemeyen Tolstoy, bu durumu garipser ve akşam konutuna gittiğinde günlüğüne şu notu düşer: “Turgenyev ve kankan ne kadar üzün verici.”

SONU GELMEYEN DÜELLOLAR

İki muharrir bir mühlet sonra Batılılaşma konusu üzerine hararetli bir tartışma içine girerler. Esasen birbirlerinden haz etmeyen muharrirler, bu tartışmayla düzgünce sinirlenirler ve olan olur.

Herkesin malumudur, Rusya’da düello meşhurdur. Tolstoy da Turgenyev’i şahitlerin huzurunda düelloya davet eder.

GERİ ADIM ATAN TURGENYEV

Tolstoy, latife yapmadığını belirtmek ve önemli olduğu göstermek için düello silahının tabanca olmasını ister. Durumun gitgide büyüdüğünü gören Turgenyev, geri adım atmak zorunda kalır ve Tolstoy’dan özür diler.

Olay bir müddetliğine olsa da tatlıya bağlanır. Rakibinin korktuğunu düşünen Tolstoy, Turgenyev’i kötülemeye başlar. Bunun üzerine Turgenyev, Tolstoy’u düelloya davet eder.

17 YIL SÜREN ARBEDE

Turgenyev, uzun bir seyahate çıkacağı için dönüşte kesinlikle Tolstoy’la hesaplaşacağını söyler. Özür dileme sırası bu sefer Tolstoy’dadır. Her ikisi de bir türlü düelloya gelmeyi yürek edemezler lakin hengameleri tam 17 yıl sürer.

Dostoyevski’nin kumara düşkün olduğunu bilen bilir. Hatta kumar borcunu ödemek için Kumarbaz kitabını bile yazan bir edebiyatçıdan bahsediyoruz.

Pekala, ya Tolstoy?

Ne yazık ki Tolstoy da bir periyot kumara bayağı düşkünmüş. İkisi de bütün paralarını kumarda kaybederler ve Turgenyev’in kapısını çalarlar.

Trajikomik…

BORCUNA SADIK OLMAYAN MUHARRİR

Turgenyev, her iki müellife da borç para verir ve geri ödemeleri için mühlet verir. Tolstoy borcuna sadık kalır lakin Dostoyevki için birebir şeyi söylemek güç. Dostoyevski, borcunu ödememekle kalmayıp, Turgenyev’i dost meclislerinde berbatlar, hakkında berbat kelamlar sarf eder.

Büyüklük yeniden Turgenyev de kalır ve Dostoyevski’yi her kezinde affeder, verdiği parayı bir daha istemez.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

ergul.tosun@ensonhaber.com