Edebiyatımızın derinlikli tarihi münakaşalarla doludur. Tanzimat Fermanı’yla bir arada Osmanlı’da başlayan yenileşme hareketleri her alanda olduğu üzere edebiyatta da kendini göstermişti.
Tanzimat’la tanıştığımız roman ve başka edebi tiplerin yayınlanmasıyla tartışmaları da beraberinde getirdi. Müelliflerin, şairlerin kendi ortalarında verdikleri arbedeler edebiyatımızın tuzu, biberi olmuştur.
Kimi hengameler eserler üzerinde verilirken, kimileri da müelliflerin birbirleriyle olan ideolojik farklılıktan kaynaklanıyordu.
Nâmık Kemal ve Ziya Paşa, edebiyatçı kimlikleriyle bir arada, tıpkı vakitte yaşadıkları zamanın aydın sorumluluğuna sahip entelektüel birer şahsiyeti olarak memleketin içine düştüğü makûs gidişatı değiştirmek üzere siyasî bir çabaya de girerler.
Ziya Paşa
YENİ OSMANLILAR CEMİYETİ
Osmanlı İmparatorluğu’na, Batı ülkelerindekine emsal meclisli bir rejim getirmek emeliyle 1865 yılında kurulan gizli Yeni Osmanlılar Cemiyeti İçinde fiilen yer alan Nâmık Kemal ve Ziya Paşa, siyasî ve fikrî uğraşları uğrunda vatanı terk edip Avrupa’da yaşadılar.
Birbirlerine güç vakitlerde dayanak oldular. Tek gayeleri Osmanlı’nın da Batı uygarlığını yakalaması ve bu istikamette ilerlemesiydi. Avrupa’da değişik faaliyetlerde bulunan iki münevverin ortası, eski ve yeni edebiyat anlayışı uğruna bozulacaktı.
Ziya Paşa ve vatan şairi Nâmık Kemal’in hengamesi ise, büsbütün edebiyat odaklı bir tartışmadır. Edebiyatımızda muharrir kavgalarında bugün iki büyük şairi ele alacağız.
Bakalım iki dostun ortalarını açan problem neymiş…
HARABAT
Ziya Paşa’nın 1875 yılında yayımlanan muhtevasında Türk, Arap, İran ve Çağatay alanında yazılmış şiirlerden seçmelerin yer aldığı 3 ciltlik Divan edebiyatı antolojisidir.
Şiirin öne çıkan özelliği ise manzume olarak kaleme alınmasıdır. Bu birebir vakitte edebiyat tarihi açısından 9 kısımdan oluşan önsözdür.
Harabat, Osmanlıca
ŞİİR VE İNŞA
Ziya Paşa, yapıtında şiir, edebiyat, şair, muharrirler hakkında şahsî fikriyatını paylaşır. Ziya Paşa, daha evvel şahsen kendisinin çıkarttığı Hürriyet Gazetesi’nde 1868 yılında Şiir ve İnşa makalesinde edebiyatımızın Arapça ve Farsça egemenliğinde kurtulmasını lisana getirir.
Namık Kemal
ATEŞLİ TARTIŞMALAR
Ziya Paşa, Harabat’ta, Osmanlıca’nın zenginleşmesi gerektiğinden dem vururken, tıpkı vakitte Divan edebiyatı över. Ziya Paşa’nın bir müddet evvel halk edebiyatını savunması kendi içerisinde çelişkiye neden olur.
Paşa’nın Harabat yapıtında bunu lisana getirmesi devrin münevver ve müellifleri ortasında ateşli tartışmalara sebebiyet verir.
TAHRİB- İ HARABAT
Tanzimat aydınlarının da kısa müddette dâhil olduğu kalem hengamesinde öne çıkan isim ise, vatan şairi Nâmık Kemal olur.
Ünlü şair, Tahrib-i Harabat isimli yapıtında şunu muharrir;
Eskilerden Ahmed ve Necati
Gönlü kırık ve serseri Zati
Türkçe söyleyişe temel koymuşlar
Gerçi temeli hoş koymuşlar
Şair, bu dizelerinde Divan edebiyatını yerer. Ahmet, Necati dediği şahıslar ise, Divan edebiyatının kıymetli temsilcilerinden olan Ahmedi ve Necati isimli şairlerdir.
Nâmık Kemal, Tahrib-i Harabat’ı 1875’te müellif ve o periyotta Magosa’da sürgün hayatı yaşamaktaydı. Nâmık Kemal, Ziya Paşa’yı eski edebiyatı hortlamakla kabahatler.
Vatan şairi tıpkı yapıtında Ziya Paşa’nın Şiir ve İnşa makalesinde halk edebiyatı taraftarı olduğunu ama Harabat’ta Divan edebiyatını savunarak eskiye olan hasretini lisana getirdiğini muharrir. Bu Kemal’e nazaran büyük çelişkidir.
Tahrib –i Harabat, Nâmık Kemal’in yeni bir edebiyat hareketi başlatma isteği olarak da okuyabiliriz.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için bağlantı: ergul.tosun@ensonhaber.com
Sancaktepe escort Zeytinburnu escort Antalya escort Ankara escort Avrupa yakası escort Denizli escort Kocaeli escort Merter escort Nişantaşo escort Levent escort Çapa escort Etiler escort Mecidiyeköy escort Taksim escort Beşiktaş escort Bakırköy escort Bahçeşehir escort Esenyurt escort Avcılar escort Avrupa yakası escort bayan Beykoz escort Üsküdar escort Göztepe escort Erenköy escort Suadiye escort Kurtköy escort Tuzla escort Bostancı escort Ümraniye escort Pendik escort Kadıköy escort Kartal escort Ataşehir escort Anadolu yakası escort Bodrum escort Konya escort Muğla escort Malatya escort Gaziantep escort Eskişehir escort Ankara escort İstanbul escort Kayseri escort Adana escort Şirinevler escort Halkalı escort Marmaris escort Fethiye escort Sarıyer escort Maltepe escort Fatih escort Çekmeköy escort Beylikdüzü escort Başakşehir escort Ataköy escort Alanya escort Samsun escort Muğla escort İzmir escort Diyarbakır escort Bursa escort Antalya escort İstanbul escort Göztepe escort Gaziantep escort Adana escort Adana escort Anadolu yakası escort Ankara escort İstanbul escort Ataşehir escort Avcılar escort Avrupa yakası escort Bağcılar escort Bahçeşehir escort Bahçeşehir escort Beşiktaş escort Beykoz escort Bodrum escort Bostancı escort Bursa escort Eskişehir escort Gaziosmanpaşa escort Kadıköy escort Kartal escort Kocaeli escort Konya escort Konya escort Konya escort bayan Malatya escort Pendik escort Şirinevler escort Taksim escort Ümraniye escort Adana escort Antalya escort Bursa escort İzmir escort Bodrum escort Eskişehir escort Konya escort İzmir escort Beylikdüzü escort Kayseri escort İzmir escort Pendik escort Eskişehir escort İstanbul escort escort Fatih escort Antalya escort escort bayan Samsun escort İstanbul escort Bursa escort Antalya escort bayan Antalya bayan escort Antalya escortlar Adana escort Bursa escort İzmir escort Diyarbakır escort Maltepe escort Çekmeköy escort Beylikdüzü escort Şirinevler escort Ataköy escort Halkalı escort İstanbul escort Şişli escort Kayseri escort Antalya escort Mersin escort Mersin escort Mersin escort Şişli escort Mersin escort Kayseri escort