Keeseekose Fisrt Nation Şefi Lee Kitchemonia ile kendisi de bir kilise okulundan sağ kurtulan yerlilerden, araştırmanın proje yöneticisi Ted Quewezance, ortak basın toplantısı düzenledi.

Kış şartlarının aramayı negatif etkilediğini ve çalışmanın halen sürdüğünü belirten Kitchemonia, şunları söylemiş oldu:

“ORADA MEZARLAR OLDUĞUNU HİÇ FARKETMEMİŞTİM”

“Bu bizim için oldukça ciddi bigün. Bizlere bir kapanışı sağlıyor fakat hem de daha çok sual için kapıyı açıyor. Hakkaten burada ne oldu? Toplumumuz için oldukça zor bir dönem olacak. Toplumumuzda her gün otomobil kullandığımız, her gün yürüdüğümüz ortak alanlarımızda isimsiz mezarlarımız bulunduğunu bilerek onların yanından, üstünden geçiyoruz. Orada mezarlar bulunduğunu asla fark etmemiştim. Bu saklanma biçimleri, en incitici kısım olmalı.”

Kitchimonia, hemen hemen kim bulunduğunu bilmese de isimsiz mezarlar mevzusunda görevli taraflara hesap verme çağrısında bulunmuş oldu.

Mezarların öldürülen ufaklıklara ilişik olabileceğini belirten Kitchimonia, sadece bunların cevabına topluluğun hemen hemen haiz olmadığını kaydetti.

“HER YENİ MEZAR, TOPLULUKLARIMIZI YENİDEN TRAVMATİZE EDİYOR”

Ted Quewezance ise taranan yerlerin hayatta kalanlar ve yerli bilgeler tarafınca belirlendiğini söylemiş oldu.

Quewezance, “Yer radarı sözlü tarihimizi doğruladı. Yatılı okullardaki her yeni gömüt, hayatta kalanları, ailelerimizi ve topluluklarımızı tekrardan travmatize ediyor.” dedi.

First Nations Ulusal Meclisi Başkanı RoseAnn Archibald da yapmış olduğu açıklamada, “Bu asimilasyon ve soykırım kurumları, ailelerimizin, topluluklarımızın ve milletlerimizin dokusunu parçaladı. Burada 54 çocuk kadar, evlatlarının eve dönmemesinden etkilenen 54 aileden de bahsediyoruz.” diye konuştu.

“TÜM KANADALILAR, BU ÜLKENİN GERÇEK GEÇMİŞİNİ ÖĞRENMELİ”

Toplantıya katılan Lac La Ronge Indian Band Üyesi Russ Mirasty, “Tüm Kanadalıları ve dinleyen herkesi, bu ülkenin gerçek geçmişini ve tarihini kabul etmeyi öğrenmek için zihinlerini açmaya çağrı ediyorum.” ifadesini kullandı.

Regina’nın ortalama 286 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Keeseekoose First Nation bölgesinde, 1900’lerin başından itibaren faaliyete süregelen St. Philip’s ile Fort Pelly Yatılı Kilise okulları, bölgedeki Katolik Kilisesince işletildi.

Yürütülen çalışmalarda, Fort Pelly Yatılı Kilise Okulu bölgesinde 42, St. Philip’s Yatılı Kilise Okulu bölgesinde ise 12 isimsiz gömüt bulunmuş oldu.

İLK MEZARLAR GEÇEN YAZ ORTAYA ÇIKARILMIŞTI

Kanada‘da eski yatılı kilise okulu bahçesindeki kayıt dışı çocuk mezarları ilk kere 29 Mayıs 2021’de British Columbia eyaletinin Kamloops kentindeki okulun bahçesinde bulunan 215 çocuğa ilişik ceset kalıntılarıyla gündeme gelmişti.

Saskatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde, 24 Haziran 2021’de resmi kayıtlarda bulunmayan 751 çocuk cesedi kalıntısının olduğu mezarlar ortaya çıkmıştı.

British Columbia eyaletindeki eski St. Eugene Misyon Okulunun yakınında ise 30 Haziran 2021’de 182 çocuğa ilişik ceset kalıntılarının olduğu kayıt dışı mezarlar saptanmıştı.

Aynı eyaletin Cenup Körfez Adaları’ndan Penelakut’taki yerli kabile de 12 Temmuz 2021’de yaptıkları duyuruda, Kuper Yatılı Kilise Okuluna ilişik bölgede 160’tan fazla “belgesiz ve işaretsiz” gömüt bulunduğunu açıklamıştı.

Kanada’da son olarak kayıt dışı gömüt, British Columbia eyaletinin Williams Lake First Nation bölgesindeki St. Joseph’s Mission Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde ortaya çıkmıştı. Okula ilişik 470 hektarlık alanın 14 hektarını yüzey radarıyla tarayan takımlar, 93 yeni gömüt keşfedildiğini duyurmuştu.

KANADA TARİHİNİN EN BÜYÜK ÇOCUK İSTİSMARI

“Kanada tarihinin en büyük çocuk istismarının yaşandığı yer” olarak kabul edilen yatılı kilise okullarının ilki, 1880’lerin başlangıcında açıldı ve sonuncusu da 1996’da kapatıldı.

150 binden fazla yerli çocuğun ailelerinden zorla alınarak yerleştirildiği bu okullarda, bu evlatların büyük kısmı rahip, rahibe ve öteki öğretmenler tarafınca fizyolojik, cinsel ve ruhsal sertlik ile istismara uğradı.

Ülkede 2010’da kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonunun kayıtlarına geçen istismarların yanı sıra bazı evlatların üstünde tıbbi deneyler yapıldığı belirlendi.

Kanada federal hükümeti, binlerce çocuğun açlık, soğuk ve hastalık sonucu yaşamını kaybetmiş olduğu yatılı kilise okullarında yaşananlar için mağdurlardan resmen özür dilemişti.