Birinin ruh halinin sık sık değiştiğini, sinirli bulunduğunu yada mesela son zamanlarda oldukça kilo aldığını duyduğunuzda, sebebinin “yanlış hormonlar” bulunduğunu duyuyoruz. Çeşitli hormon seviyelerindeki değişimler insan sağlığını, davranışını, cinsel isteğini, doğurganlığını, duygularını ve öteki birçok yaşam faktörünü mühim seviyede etkiliyor.

Hormonlar vücuttaki tüm fizyolojik süreçleri denetim eden maddelerdir. Metabolizma ve bağışıklık sistemi aktivasyonundan tane döngülerine, sperm üretimi ve üremeye kadar vücttaki tüm süreçler hormonlar tarafınca denetim edilir. Bundan dolayı herhangi bir hormon dengesizliği sağlığı ve vücudun düzgüsel işleyişini negatif yönde etkisinde bırakır.

Hormonlar endokrin bezleri tarafınca salgılanır. Hipofiz, tiroid ve paratiroid bezleri, torasik, adrenal bezler, pankreas, testisler ve yumurtalıklardan hormonlar salgılanır.

HORMONAL DENGESİZLİĞİN NEDENLERİ

Bozulan hormon seviyelerini normale döndürmek ve organizmanın düzgüsel işleyişini sağlamak için hormonal dengesizlik emarelerini zamanında tanımak ve tepki vermek oldukça önemlidir.

Günümüzde bilhassa çevre kirliliğinin daha yüksek düzeyde olduğu şehirlerde hormon dengesizliği oldukça yaygındır. Dış etkilere ek olarak hormon seviyeleri stres, fena beslenme, kirli su, uygunsuz ve yetersiz uyku ve fizyolojik hareketsizlikten etkilenir.

Ek olarak hormon düzeylerini etkileyebilecek organik faktörler tane döngüsü, hamilelik ve menopozdur. Unutulmaması ihtiyaç duyulan öteki faktörler ise organik hormonların dengesini oldukça daha sık bozacak olan doğum denetim hapları ve hormon ilaçlardır.

HORMON DENGESİZLİĞİNİN 10 BELİRTİSİ

Hormonal dengesizlik vücutta birçok değişik şekilde kendini izah edebilir. İşte hormonal dengesizliğin en yaygın 10 emaresi.

1. Sindirim Sorunları

Bir stres hormonu olan kortizol, büyük fizyolojik ve zihinsel bozukluklara niçin olur. En sık etkilenen sistemler içinde sindirim vardır, bu yüzden insanoğlu çoğu zaman kabızlık yaşar. Sıhhatli bağırsak işleyişi, sağlığın korunmasında ve toksinlerin ve işlenmiş hormonların tertipli olarak atılmasında mühim bir faktördür.

Kabızlık yada yavaş bağırsak hareketleri, vücuttan atılmaya hazır toksinlerin ve östrojenin vücutta tutulmasına niçin olur ve hormonal dengesizlikleri etkisinde bırakır. Bununla birlikte karaciğer fonksiyonları da negatif etkilenir. Bu ek olarak su tutulmasına neden olur ve hormonal dengesizliğin başka bir emaresi olan şişkinlik hissine niçin olur.

2. Uyku Sorunları

Hanımefendiler çoğu zaman tane öncesi dönemde uyku sorunlarını fark ederler. Bunun sebebi, menstrüasyondan derhal ilkin progesteron seviyelerinde keskin bir düşüş olmasıdır. Bu hormonun seviyeleri, doğumdan sonraki vakit benzer biçimde öteki bazı dönemlerde de düşer. Ek olarak, uykusuzluk ek olarak bir takım başka rahatsızlığa da niçin olur, şundan dolayı ondan sonra hormon dengesizliğindeki bozuklukları etkileyen bir stres hormonu olan kortizol seviyelerini etkisinde bırakır.

Uyku eksikliği, leptin düşerken artan ghrelin (açlık hormonu) üretimini uyarır. Ghrelin iştahı artıran, leptin ise azaltan bir hormondur. Bundan dolayı uyku metabolik denge ve kilo kontrolü için de oldukça önemlidir.

3. Akne

Menstrüasyon öncesi dönemde hanımlarda sivilce sorunları sık görülür ve taze gıdaların tercih edilmesi, hazır ve işlenmiş gıdalardan uzak durulması ile gelişimleri önlenebilir. Aşırı hormon üretimi gözeneklerin kapanmasını etkisinde bırakır, bu da minik iltihabi süreçlere, sivilcelere ve ciltte çeşitli lekelere niçin olur.

Geçmeyen ağrılı, kistik aknenin ise sebepleri androjenik hormonlar (testosteron benzer biçimde erkeklik hormonları) olabilir. Doğrusu testosteron cilt altında tutulan sebum (yağ) üretimini uyarır ve bakteri ve ölü deri hücreleri ile birleşerek akneye niçin olur. Hanımlarda, testosteron seviyeleri ne kadar yüksekse, akne sorunları o denli belirgindir.

4. Bellek Sorunları

Bellek sorunları çoğu zaman hormonal dengesizliklerle ilişkilidir. Mesela, yüksek kortizol seviyelerinin hafızayı ve öğrenme kabiliyetini negatif etkilediği bilinmektedir.

5. Devamlı Açlık

Devamlı açlık, açlık hormonu olan ghrelin’in aşırı salgılanmasının bir göstergesidir. Açlığı bastırmanın bir yolu, vücudunuzu hücresel düzeyde nemlendirmek için kafi sıvı almaktır.

Sadece ghrelin’e ek olarak, açlığın yaygın sebepleri içinde adrenal bezlerin fonksiyonunun bozulması, insülin direnci ve öteki hormonal dengesizlikler yer alır.

6. Kronik Bitkinlik

Sabah erken saatlerde yaşanmış olan bitkinlik yada öğleden sonrasında dinlenme ihtiyacı da bazı hormonal değişikliklerin bir göstergesidir. Bitkinlik çoğu zaman bir tiroid problemininin, şu demek oluyor ki yavaş çalışmasının bir göstergesidir. Bir çok vakit bu durumlara egzersiz ve rejimle bile kurtulması olanaksız olan fazla kiloların birikmesi birlikte rol alır.

Tiroid hormonları metabolizmayı denetim eder. Bundan dolayı azca salgılanan tiroid hormonları durumunda kalp atış hızı, zihinsel işlev ve sindirim dahil tüm vücut sistemi etkilenir, bu yüzden şahıs oldukça bitkin hisseder.

7. Ruh Hali Değişimleri ve Depresyon

Görünür bir sebep olmaksızın ruh hali değişimleri, hormonal dengesizliklerin tertipli bir göstergesidir. Hanımlarda bu durum menopozda oldukça yaygın bir durumdur.

Sık yaşanmış olan anksiyete ve depresyon stres, aşırı emek verme ve bununla beraber yetersiz beslenme ve yetersiz sıvı alımı ile ilişkili olabilen dengesizlik ve toksisite göstergeleridir.

8. Fazla Kilo Almak

Hormonal değişimler çoğunlukla aşırı kilo birikimi ile kendini gösterir ve rejim yada tertipli egzersiz ile kurtulmak neredeyse imkansızdır. Bunun en yaygın sebeplerinden biri tiroid bezindeki sorunlardır, sadece bununla beraber uygun olmayan insülin salgılanmasıdır.

Şeker, beyaz un ve işlenmiş gıdalardan uzak durulması benzer biçimde diyetteki minik değişimler bile insülin tepkisini mühim seviyede iyileştirebilir ve genel hormonal dengeyi iyileştirebilir.

9. Baş Ağrısı ve Migren

Menopoza girdikten sonrasında bayanlar çoğu zaman baş ağrısı ve migren yaşarlar. Bunun sebebi hayatlarının bu döneminde yaşadıkları hormonal değişimlerdir. Ek olarak bu ağrıların sebebi stres hormonu olan kortizolün aşırı üretimi olabilir.

Bundan dolayı, sık sık baş ağrınız yada migreniniz var ise, bunlara hormonal dengesizliğin niçin olabileceğini ihmal etmeyin.

10. Libido ile İlgili Problemler

Hormonal değişimler libidoyu ve cinsel talep düzeyini mühim seviyede negatif etkileyebilir. Çevresel, beslenme ve öteki faktörler, hem adam hem de hanımlarda üreme hormonlarının dengesini etkileyebilir ve bu da libidoyu etkileyebilir.

Hanımlarda azalmış cinsel talep çoğu zaman azalmış östrojen seviyeleri ile ilişkilidir. Enerji eksikliği direkt libido seviyesi ile ilgilidir ve vücut enerjiyi ilkin organ fonksiyonu, yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesi ve metabolizma için kullanır.

Diyetteki minik değişimler yada toksinler açısından varlıklı olabilecek deposu bilinmeyen gıdalardan kaçınmak bile hormon seviyelerini iyileştirebilir, enerji seviyelerini yükseltebilir ve hormonal dengeyi geri getirebilir.