10 Ocak itibariyle Federal Meclis’te tartışılarak oylamaya sunulması hedeflenen düzenleme öncesinde, koalisyon ortakları ve siyasal partiler içinde yoğun tartışmalar yaşanıyor.

Aşı olma yükümlülüğünün kimleri kapsayacağı, bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler için ne tür yaptırımlar getirileceği, bunun iyi mi denetlenip uygulanacağı mevzusunda, koalisyon ortakları Toplumsal Demokratlar, Yeşiller ve Hür Demokratlar (FDP) içinde düşünce ayrılıkları sürüyor.

Kimler aşı olmak zorunda duracak?

Siyasal kulislere yansıyan bilgilere nazaran, bir grup milletvekili tarafınca hazırlanan teklif, 18 yaşlarının üstündeki hepimiz için aşı yükümlülüğü getirilmesini öngörüyor. Bir başka önergede ise, aşı yükümlülüğünün yalnız 60 yaş üstünde olanlar ve risk grubundakiler için getirilmesi teklif ediliyor.

Almanya’nın yeni başbakanı, Toplumsal Demokrat siyasetçi Olaf Scholz, aşı yükümlülüğünün getirilmesini savunurken, bu mevzuda ilgili tüm kesimlerin görüşlerini dinledikten sonrasında adım atacaklarını kaydediyor.

Koronavirüsle savaşım için nüfusun büyük bölümünün aşılanması icap ettiğini vurgulayan Scholz, aksi takdirde artan vakalar sebebiyle sıhhat sisteminin ciddi bir krizle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulunuyor.

Liberal milletvekillerinden itirazlar

Hür Demokrat Parti (FDP) lideri ve hükümetin maliye bakanı Christian Lindner, Scholz’un açıklamalarına destek veriyor olsa da, parti içinden eleştiriler yükseliyor.

FDP’nin etkili isimlerinden Federal Meclis Başkan Yardımcısı Wolfgang Kubicki, “Aşı zorunluluğu getirilmesi için öne sürülen argümanları anlıyorum fakat bu görüşe katılmıyorum” diyerek tavrını net bir halde ortaya koydu.

Kubicki, Die Zeit gazetesine verdiği röportajda genel bir aşı zorunluluğuna karşı bulunduğunu altını çizdi, aşı yükümlülüğünü savunanları “aşı olmayanlardan intikam ve öç almaya çalışmakla” suçladı, koronavirüse karşı en güvenli önlemin ise her gün yapılacak testler bulunduğunu savundu.

Gene FDP’li ortalama 30 milletvekilinin de, aşı zorunluluğuna karşı görüşler içeren bir önerge hazırladıkları iddia ediliyor.

Meslek gruplarına mecburi olsun önerisi

Muhalefetteki tutucu Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisi ise, toplumun değişik kesimlerine ve belirli meslek gruplarına, aşamalı olarak aşı zorunluluğu getirmeyi öngören bir teklifi gündeme taşıdı.

CDU’nun yeni lideri Friedrich Merz, herkesi kapsayan genel bir aşı zorunluluğu getirme mevzusunda etik ve anayasal haklar açısından yanıt verilmesi ihtiyaç duyulan bir oldukca sual bulunduğunu belirterek, ilk olarak belirli meslek gruplarına aşı yükümlülüğü getirilebileceğini ve bunun kapsamının aşamalı olarak genişletilebileceğini söylemiş oldu.

Merz, Redaktionsnetzwerk Deutschland’a yapmış olduğu açıklamada, sıhhat sektöründe, hastane ve bakımevlerinde çalışanlar için esasen aşı yükümlülüğü getirildiğini hatırlatarak, bundan sonrasında da aşamalı olarak, kreşler, okullar ve üniversitelerde çalışanların, polis, itfaiye görevlilerinin, Kızılhaç benzer biçimde yardım kuruluşları görevlerinin aşı yaptırma yükümlülüğü olan kesimlere dahil edilebileceğini söylemiş oldu.

Aşı yükümlülüğü iyi mi denetlenecek ?

Almanya’da koronavirüs aşısının yükümlülük haline getirilmesi durumunda, bunun iyi mi denetleneceği mevzusunda da belirsizlik sürüyor.
Dünyada kişisel verilerin korunması mevzusunda en kapsamlı yasal düzenlemelere haiz ülkelerden kabul edilen Almanya’da, vatandaşların sıhhat detayları ve yaptırdıkları aşılara ilişkin bilgiler bir merkezi sistemde depolanmıyor.

Halen devam eden koronavirüs aşı kampanyası süresince da, vatandaşların aşı bulunduğunu gösteren bilgiler, gene vatandaşların beraberlerinde getirdikleri aşı kartlarına işlendi.

Sadece bilhassa aşı karşıtlarının, bu belgelerde oldukca kolaylıkla sahtekarlık yapabildiklerinin görülmesi, bu mevzuda yeni bir düzenleme yapılması çağrılarını bununla beraber getirdi. Bazı uzmanlar güvenli bir ulusal aşı veri bankası oluşturulmasını önerdi.

Sadece FDP’li Hakkaniyet Bakanı Marco Buschmann kişisel verilerin korunması mevzusundaki hassasiyetleri vurgulayarak, devletin vatandaşların sıhhat bilgilerine direkt erişimi olacak bir uygulamaya sıcak bakmadığını kaydetti.
Bakan, bu şekilde bir merkezi veri bankası yerine aşı yükümlülüğüne uyulup uyulmadığının, toplu taşıma araçlarında ya da benzer yerlerde rastgele yapılacak kontrollerle denetlenebileceğini söylemiş oldu.
Benzer bir izahat da Yeşiller’den geldi. Yeşillerin Hakkaniyet Politikaları Sözcüsü Helge Limburg, yurttaşların sıhhat bilgilerini içerecek bu denli kapsamlı bir veri bankasının kamu yararı açısından savunulması güç bir düzenleme olacağını söylemiş oldu, bu tür bir düzenlemenin Anayasa Mahkemesi’nden dönebileceği mevzusunda da uyardı.

Ne benzer biçimde cezalar öngörülüyor?

Almanya kamuoyunda aşı yükümlülüğü yoğun bir halde kritik edilmeye devam ederken, dört gözle beklenen konuların başlangıcında da buna uymayanlara karşı ne benzer biçimde yaptırımların getirileceği bulunuyor.

Düzenlemenin Federal Meclis’te kabul edilmesi halinde koronavirüse karşı aşı yaptırmak, artık kişilerin bireysel bir tercihi olmaktan çıkacak, yasal düzenlemeler çerçevesinde yerine getirilmesi ihtiyaç duyulan bir yükümlülük haline gelecek.

Sadece buna uymayanlara karşı zor kullanılması ya da zorla aşı yaptırmak benzer biçimde bir durum söz mevzusu değil. Uzmanlar bu konudaki ayrımı açıklamak için, otomobilde kemer takma yükümlülüğünü örnek veriyorlar.

Polislerin zorla gelip sürücülere ya da yolculara kemerlerini takmadıklarını, kemerini takmayanların tespiti durumunda ise cezalar yazdıklarını anlatıyorlar.
Sadece bir kişinin aşı yükümlülüğüne uymaması durumunda, bunun denetiminin hangi birimler tarafınca yapılacağı, cezaların kim tarafınca uygulanacağı, para cezalarının ödenmemesi durumunda hapis cezalarının olup olmayacağı mevzularında belirsizlik sürüyor.

Baden-Württemberg eyaleti Başbakanı Winfried Kretschmann, “Kimse polis tarafınca zorla aşı olmaya götürülmekten, ya da hapishaneye atılmaktan korkmasın” açıklamasını yaparken, bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlerin para cezalarına çarptırılabileceğini söylemiş oldu.

Hakkaniyet Bakanı Marco Buschmann da hiç kimseye hür idaresi haricinde fizyolojik zorlamayla aşı yapılamayacağını belirterek, yeni düzenlemeye uymayanların kabahat işlemiş olacaklarını, yaptırım olarak da para cezasına çarptırılabileceklerini aktardı.

Uzmanlar Almanya’da kızamık aşısının da bir yükümlülük bulunduğunu, buna uymayanların 2 bin 500 euroyu kabul eden para cezalarını ödemek durumunda kaldıklarını hatırlatıyorlar.

Daha sert cezalar isteyenler de var

Almanya’da nüfusun ortalama yüzde 25’lik bir kesiminin bugüne dek koronavirüse karşı aşı yaptırmamış olması, bilhassa aşısız olanlar içinde artan vakalar, bazı eyaletlerde yoğun bakımların dolması, siyasetçilerin daha sert önlemler talep etmesini de bununla beraber getiriyor.

Bavyera’nın Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) partili Sıhhat Bakanı Klaus Holetschek, “Yaptırım öngörmeyen aşı yükümlülüğü, dişsiz bir kaplana benzer” diyerek, aşı olmayı reddedenlere karşı para cezasını ötesinde, daha kapsamlı yaptırımlar getirilmesini önerdi.

Aşı olmayanların ağır hastalanma riskinin oldukca daha yüksek bulunduğunu belirten Holetschek, bu yüzden bu kişilerin sıhhat sigortası için ödedikleri primlerin yükseltilmesi icap ettiğini savundu. Sadece bu açıklamalar hem politika hem yargı hem de tıp dünyasından eleştiriler topladı.

Alman medyasına değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, bu şekilde bir uygulamanın mümkün olamayacağını, ek olarak bu tür yaklaşımların aşı olmayanları yapıcı bir halde ikna etme çabalarını baltaladığını dile getirdi.

Uzmanlar siyasal sorumlulara gerilimi tırmandırmama, güvensizliği derinleştirmeme çağrısında bulunurken, hükümet yetkililerinden vatandaşların kaygı ve şüphelerini gidermeye yönelik stratejiler izlemelerini istedi.

Ayrıca salgınla mücadelenin güçlendirilmesi için yürürlüğe giren yeni engellemeler ve gündemdeki aşı zorunluluğu düzenlemesi, pek oldukca kentte binlerce kişinin katılmış olduğu gösterilerle protesto ediliyor.

Bazı kentlerde aşırı sağcı grupların yönlendirdiği gösterilerde, polise taşların ve şişelerin fırlatılması, polis araçlarının havai fişeklerle hedef alınması, gelecek günlerde sertlik olaylarının tırmanabileceği endişelerini bununla beraber getiriyor.