ABD Büyükelçisi Jeffry Flake’ten Türkiye’ye sıcak mesajlar
Türkiye’nin ABD’nın asli müttefiği bulunduğunu ifade eden ABD Büyükelçisi Jeff Flake, Türkiye’nin dünya sahnesinde de mühim bir oyuncu bulunduğunu dile getirdi.
ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake, Türkiye-ABD ilişkilerini ve Türkiye’nin önemini söyledi.
Türkiye’nin dünya sahnesinde giderek daha büyük bir oyuncu bulunduğunu söyleyen Flake, hiçbir şeyin kendisini Türkiye’de olmak kadar mutlu edemeyeceğini belirtti.
“TÜRKİYE, DÜNYA SAHNESİNDE ÖNEMLİ BİR OYUNCU”
Türkiye’nin ABD’nin asli müttefiki bulunduğunun altını çizen ABD Ankara Büyükelçisi Flake, “Türkiye bizim asli müttefikimiz ve dünya sahnesinde mühim bir oyuncu. Türkiye, Rusya’nın bölgedeki maceracılığını ve saldırganlığının geriye itilmesi açısından mühim bir müttefiktir.” şeklinde konuştu.
“HİÇBİR ŞEY BURADA OLMAK KADAR BENİ MUTLU EDEMEZDİ”
Flake, hiçbir şeyin kendisini Türkiye’de olmak kadar mutlu edemeyeceğini ifade ederek şunları söylemiş oldu:
“Biden yönetimi bana bir vazife üstlenmeyi düşünüp düşünmediğimi sorduğunda, ‘Bir tek mühim bir vazife olursa düşünürüm.’ dedim ve bu vazife hakkaten mühim. Türkiye mühim. Dünya sahnesinde büyük bir role haiz. Bizim için mühim bir bağlaşık. Dolayısıyla bu, fazlaca mühim bir zamanda fazlaca mühim bir vazife. Hiçbir şey burada olmak kadar beni mutlu edemezdi.”
“TÜRKİYE İLE GÜVENLİĞİMİZ GÜÇLENDİ”
Büyükelçilik görevinde, “kuvvetli ikili ilişkilerin devamı” yönünde katkı sunacağını ve ilişkilerin daha da kuvvetli olabileceğini dile getiren Flake, “ABD ve Türkiye olarak mevcut yakın ilişkimizin yararını görüyoruz. Güvenliğimiz güçlendi. Türkiye, 70 senedir NATO’nun mühim bir üyesidir. Dolayısıyla bu alanda birçok ortak çıkarımız bulunuyor.” dedi.
Türkiye-ABD ilişkilerinin yalnız güvenlik alanından ibaret olmadığını vurgulayan Flake, ekonominin de iki ülke açısından mühim ve gelişen bir alan olduğuna dikkati çekti.
“KAPSAMLI VE BÜYÜYEN BİR TİCARİ İLİŞKİMİZ VAR”
Flake, “Türkiye ile kapsamlı ve büyüyen bir ticari ilişkimiz, mühim pazarlarımız var. Dolayısıyla teşvik etmemiz ve geliştirmemiz ihtiyaç duyulan, yaşamsal ehemmiyet taşıyan pek fazlaca şeye sahibiz.” ifadelerini kullandı.
“TÜRKİYE, İKİNCİ EN BÜYÜK F-16 FİLOSUNA SAHİP ÜLKE”
Öte taraftan Flake, Türkiye ve ABD’nin NATO nezdindeki iş birliğine ilişkin ise “Türkiye, mühim bir NATO üyesi. İkinci en büyük F-16 filosuna haiz, NATO misyonlarına en büyük katkı sunan üçüncü ülke.” dedi.
ABD’nin NATO Sürekli Temsilcisi Julianne Smith’le bu hafta yapmış olduğu telefon görüşmesini de aktaran Flake, şöyleki devam etti:
“(Smith) NATO’daki görevi ve bilhassa, ABD’ye ve yurt dışındaki NATO misyonlarına yönelik taahhütlerine bağlılığı sebebiyle Türkiye’ye ABD’nin teşekkürlerini iletmemi istedi. Dolayısıyla bu, bilhassa Rusya şeklinde bir tehdit söz konusuyken son aşama mühim. Şunu da söylemeliyim ki, Türkiye Ukrayna’nın egemenliğini desteklemekte kararlılığını sürdürüyor. Bu bizim için bölge ve dünya için fazlaca mühim. Bununla birlikte egemenliğini koruması için Ukrayna’ya yardım da etti. Öte taraftan Türkiye, ‘eğer bir diplomatik çözüm yolu var ise buna başvurmaya olan bağlılığımızı’ da paylaşıyor. Bu mevzuda büyük destek verdi.”
Halklar arasındaki bağların güçlenmesi açısından değişiklik programlarının son aşama mühim bulunduğunu belirten Flake, eşi Cheryl Flake’in 1985’te Brigham Young Üniversitesi bünyesindeki “Genç Büyükelçiler” adlı müzik, dans ve performans grubunun üyesi olarak Türkiye’ye geldiğini söyledi.
Flake, “Eşim, ‘Ben o zamanlar genç büyükelçiydim, şimdi sen de daha yaşlı bir büyükelçi oldun.’ diyor. Bu, bir değişiklik programının neler yapabileceğine muhteşem bir örnek.” dedi.
Eğitim, değişiklik programları ve İngilizceye ehemmiyet verdiklerini vurgulayan Flake, “Türkiye ABD’deki Avrupalı talebe sayısına en büyük katkı veren ülke. ABD’ye dünya genelinde gelen öğrenciler içinde ise 15. sırada içeriyor ve bu sayı giderek artıyor. Değişiklik programları kapsamında ise şu anda ortalama 170 Türk talebe Fulbright Programı kapsamında ABD’de burslu tahsil görüyor. Öteki birçok değişiklik programımız şeklinde bu, mühim bir program.” diye konuştu.
Flake, yurt dışındaki üniversitelere kayıt olduklarında dil mevzusunda sorun yaşamamaları için Türk vatandaşlarına yönelik birçok İngilizce öğrenme programları da bulunduğunu aktardı.
Resmi ya da gezim amaçlı olsun, iki ülke içinde fazlaca iyi değişiklik programları bulunduğunu söyleyen Flake, “Buradaki konsolosluğumuz oldukça yoğun. Türk vatandaşlarının ABD’ye gelmesinden fazlaca memnunuz ve Amerikalılar da buraya gelmeyi fazlaca seviyor.” ifadelerini kullandı.
“TÜRKİYE, EKONOMİ ALANINDA DA ÇOK ÖNEMLİ”
Flake, iki ülkenin ekonomik iş birliğine ilişkin ise “İnsanlar Türkiye’nin yalnız güvenlik alanında mühim bulunduğunu düşünme eğiliminde fakat Türkiye iktisat alanında da fazlaca mühim.” dedi.
Türkiye ve ABD’nin geçen yıl, bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 28 artışla ortalama 28 milyar dolar tutarında tecim yaptığını belirten Flake, “Türkiye’de 100 bin civarında iş imkanı yaratan ortalama 50 milyar dolar tutarında ABD yatırımı var. Bunlar büyük meblağlar.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Flake, Türkiye’nin ABD’ye ihracatının geçen yıl yüzde 45 arttığını anlatarak “Bildiğiniz gibi, (Kovid-19) salgın pek fazlaca ülkenin ihracatını gerçek anlamda azalttı ve Türkiye bu süre zarfında ihracatını artırmayı başardı. Bunun bir çok da ABD’ye yönelikti.” dedi.
Ekonomik ilişkilerin fazlaca mühim ve gelişmekte bulunduğunu söyleyen Flake, “Bazı iddialı hedefler belirledik, önceki (ABD) yönetim döneminde 100 milyar dolarlık tecim hedefi koyduk. Bu iddialı bir hedef fakat ne vakit Amerikalı ve Türk iş insanlarıyla bir araya gelsem bu hedefe ulaşmak istediklerini görüyorum. Zaman içinde bu hedefe ulaşacağımıza inanıyorum.” diye konuştu.
“KISA ZAMANDA GELECEK”
Flake, Türkiye-ABD ilişkilerinin geliştirilmesi için kurulması kararlaştırılan ortak mekanizmayı ve ilişkilerdeki sorunlu konuların ele alınacağı emek verme grubuna ilişkin son durumu da değerlendirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Biden’ın 31 Ekim 2021’de Roma’daki görüşmelerini hatırlatan Flake, iki ülke liderinin, Türkiye ve ABD’nin beraber çalmış olduğu ya da tam olarak aynı görüşte olmadığı mevzulara ilişkin yüksek düzeyli diyaloğu teşvik eden bir stratejik mekanizma kurduğunu söylemiş oldu.
Flake, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman’ın geçen yıl, Avrupa ve Avrasya İşlerinden Görevli Müsteşar Yardımcısı Karen Donfried’in de geçen kasım ayında Türkiye’ye geldiğini ve Türkiye’den üst düzey bir heyetin de geçen eylül ayında ABD’yi ziyaret ettiğini hatırlattı.
İki ülke arasındaki sorunların ele alınacağı emek verme grubuna dair Türkiye’nin görüşlerini içeren belgeye ABD’den ne vakit cevap geleceğine ilişkin ise Flake, şunları kaydetti:
“Bu stratejik mekanizmadan tam olarak yararlanmak için daha üst düzey ziyaretler yapılmasını umuyoruz. Türkiye bunun için bir format belirledi ve bunu teslim aldık. Hükümetimiz, cevap vermeden ilkin benim bu göreve başlamamı bekledi. Şimdi bu cevap kısa zamanda gelecek.”
ABD’NİN PKK/YPG İLE İLİŞKİLER VE FETÖ’NÜN VARLIĞI
Flake, “Türkiye, ABD’nin terör örgütü PKK/PYD-YPG ile iş birliğini ve FETÖ’nün ABD’deki varlığını sürdürmesini, iki ülke ilişkilerinde son devrin en ihtilaflı mevzuları olarak listeliyor. Artık iki ülke içinde yeni bir diyalog mekanizması olduğuna bakılırsa, terörle mücadelede yeni ve somut iş birliği adımları olacak mı?” şeklindeki soruya, Türkiye ve ABD’nin terör örgütü DEAŞ’tan kurtulma yönünde ortak taahhüdü olduğu yanıtını verdi. İki ülkenin DEAŞ’la savaşım alanında büyük adımlar attığını dile getiren Flake, Suriye’nin kuzeybatısında ölü ele geçirilen DEAŞ elebaşı İbrahim El Haşimi el Kureyşi’ye yönelik operasyonun da bu taahhüttün ne kadar mühim olduğuna işaret ettiğini söyledi.
Flake, DEAŞ’la mücadelenin hemen hemen bitmediğini belirterek “Türkiye, bu mücadelede bağlaşık olmuştur.” dedi. ABD’nin, PKK’yı 1997’de terör örgütü kabul ettiğini hatırlatan Flake, “Türkiye’nin kendi vatandaşlarına karşı sorumluluğunu kabul ediyoruz. PKK tarafınca katledilen Türklerin yasını tutuyoruz. Sadece IŞİD’den kurtulma çabalarımızda başarı göstermiş olduğumuzdan da güvenli olmalıyız. Dolayısıyla bu mevzuda (ülkeler arası) iş birliği yapabileceğimiz birçok alan var.” ifadelerini kullandı.
Flake, FETÖ’ye ilişkin ise “Bireysel mevzular ve iade talepleri ise Türk Hükümeti ile diyalog içinde olduğumuz mevzular. Hangi kanıtların lüzumlu olduğu ve benzeri mevzular açısından bu sorunları çözmeye çalışıyoruz. Dolayısıyla beraber çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
F-16’LAR VE F-35’LER
F-16’ların modernizasyonu ve yeni F-16’ların alınması mevzusunda iki ülke arasındaki görüşmeleri de değerlendiren Flake, şunları kaydetti:
“F16’lara ilişkin görüşmeler yolunda gidiyor. Aslına bakarsanız, ‘LoR’ olarak adlandırılan talep mektubunun hazırlanmasına destek olmak için aralık ayında (ABD’den) gelen kurul şeklinde daha geçen hafta burada bir kurul vardı. Görüşmeler iyi gidiyor. Sadece bu uzun, karmaşık ve fazlaca teknik bir süreç. Dolayısıyla üstünde çalışıyoruz. Türkiye’nin bu talebini pozitif yönde bir gelişme olarak görüyoruz ve Biden yönetimi sürece destek mevzusunda kesin.”
Türkiye’nin F16’lara ilişkin talebinin NATO’ya bağlılığı da gösteren pozitif yönde bir gelişme bulunduğunu dile getiren Flake, “Açıkçası beraber çalışabilirliğe haiz olmanın son aşama mühim bulunduğunu biliyoruz.” dedi. Flake, Türkiye’nin, F-35 harp uçakları için ABD’ye yapmış olduğu ödeme karşılığında bir tazminatın söz mevzusu olup olmadığına ilişkin ise “Bu, fazlaca karmaşık bir süreç. Sadece avukatlar ve muhasebeciler her gün bu mevzu üstünde çalışıyor. Fakat üstesinden geleceğiz.” dedi.
UKRAYNA, AFGANİSTAN VE TÜRKİYE’NİN ERMENİSTAN’LA NORMALLEŞME SÜRECİ
Bölgesel gelişimleri de değerlendiren Flake, Ukrayna’daki son duruma ilişkin, “Türkiye’nin NATO’ya üyeliğinin 70. yıl dönümü olan bu yıl burada olmak mükemmel. Mühim bir zamandayız, bu da mühim bir ilişki. Türkiye her yerde NATO misyonlarına büyük katkı sağlıyor. Bugün neyle karşı karşıya olduğumuz düşünüldüğünde, bu katkı asla bu kadar mühim olmamıştı.” diye konuştu.
Flake, Türkiye’nin NATO kapsamında yer almış olduğu mühim bir noktanın da Afganistan bulunduğunu belirterek ülkede Taliban’ın yönetimi devraldığı süreçte Türkiye’nin baştan sona orada bulunduğunu ve Afganistan’dan ayrılmak isteyen Amerikalılara da yardım ettiğini söyledi.
Büyükelçi Flake, “Türkiye’nin Afganistan’ın geleceğinde ve mesela Afganistan’ı dünyaya bağlayarak Afganistan vatandaşlarının ve hepimizin yararına olacak havalimanının güvenliğinin sağlanması açısından rol oynayacağını umuyoruz. Bu, mühim bir rol.” dedi.
Türkiye’nin Ermenistan’la normalleşme sürecinin de “mükemmel” bir gelişme bulunduğunu belirten Flake, “Bunu memnuniyetle karşılıyoruz. İlki Rusya’da gerçekleşen, ikincisi Viyana’da düzenlenecek görüşmeler bizi fazlaca mutlu ediyor. Yaşananlar hakkaten fazlaca cesaret verici. İstanbul ve Erivan içinde direkt uçuşların başlaması da mühim bir işaret.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
“YAKINDA ABD’DEN ÜST DÜZEY ZİYARETLER OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM”
Flake, Türkiye’ye kısa sürede üst düzey bir ziyaret olup olmayacağına ilişkin, “Bunu daima isteriz. ABD Büyükelçisi olarak buraya birçok üst düzey ziyaret yapıldığını görmek isterim. Üst düzey ziyaretler olacağını düşünüyorum. Açıkçası, biliyorsunuz ki ki, Ukrayna’daki durum üst düzey yetkililerimizin fazlaca fazla zamanını ve enerjisini alıyor. Sadece yakında (ABD’den) üst düzey ziyaretler olacağını düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
Kimin geleceğine ilişkin data paylaşamayacağını sadece üstünde çalıştıklarını belirten Flake, “Bu stratejik mekanizma ile karşılıklı üst düzey ziyaretlere ev sahipliği yapmamızı sağlayacak mükemmel bir formata sahibiz. Bu birlikteliğin önemi ve diyaloğa olan bu yeni taahhüt göz önüne alındığında, üst düzey ziyaretler göreceğimizi umuyorum.” dedi.
Flake, şunları kaydetti:
“Türkiye, ABD’nin olmazsa olmaz bir müttefikidir. Türkiye 70 senelik NATO üyesi olarak bizim için fazlaca mühim bir zamanda eleştiri bir ülkedir. Bu bizim için, bölge ve dünya güvenliği için son aşama mühim. Bu, tecim açısından da bu şekilde. Türkiye, dünya sahnesinde giderek daha büyük bir oyuncu olarak içeriyor. Türkiye ile ticaretimiz geçen yıl yüzde 28 artarak 28 milyar dolara ulaştı ve gelecek yıllarda bunun daha da artacağına inanırım.”
EŞİNE YARDIM ETMEK İÇİN MUTFAĞA GİRDİ
ABD Kongresindeki siyasal atmosferden Türkiye-ABD ilişkilerindeki sıcak başlıkların yer almış olduğu diplomatik tempoya geçiş meydana getiren Flake çifti, gündemin yorgunluğunu atacakları yerin, konutları bulunduğunu söyledi.
Büyükelçi Flake, bir dönem piyano öğretmenliği yapmış olan eşinin çaldırmış olduğu eserleri dinledi, mutfağa girip eşinin aile ve dostlar içinde hatta Kongrede lezzetiyle ün yapmış damla çikolatalı kurabiyesini yapmasına yardım etti.
Öte taraftan tenisteki iddialarını kortta ter atarak ortaya koyan Flake ailesinin bulmaya çalmış olduğu bir de Türk vatandaşı var.
Adını sanını bilmiyorlar fakat Sefire Flake’in 37 yıl ilkin beraber poz verdiği Türk’le tanışmayı fazlaca istiyorlar. Gösterdikleri fotoğraftan o kişinin kendini tanıyıp ortaya çıkmasını umuyorlar.
5 ÇOCUKLARI VE 5 TORUNLARI VAR
10 kardeşiyle büyüyen Büyükelçi Flake ve 3 kardeşi olan Sefire Flake’in 4 oğlu, bir kızı ve 5 torunu var. Flake çifti, sık sık yaptıkları aile buluşmalarının, Türkiye-ABD arasındaki saat farkı dolayısıyla yerini görüntülü görüşmelere bıraktığını söyledi.
Geçen yaz çekilen büyük aile fotoğrafını gösteren Büyükelçi Flake, “Yeni bir fotoğraf. Çocuklar değişti fakat biz nerede ise aynıyız. İster yiyecek masasının başlangıcında olsun ister dağlarda, bir araya gelebileceğimiz her yerde ailece buluşmayı fazlaca seviyoruz. Şimdi Türkiye’deyiz, aramızda birkaç saat dilimi var fakat iki haftada bir görüntülü görüşmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.
Sefire Flake de “Bir düşünün, 10 saat vakit farkı var ve tüm aile koordine olmaya çalışıyoruz. Şimdiye kadar iyi gittik.” dedi.
Flake’in Mormon inancına mensup olması, Temmuz 2021’de ABD’nin Ankara Büyükelçiliğine aday gösterilmesinin arkasından Türk basınında da ilgi uyandırdı. İnancının görevine ve Türkiye’ye bakışına iyi mi yansıdığını özetleyen Flake, “İnancımız bizim için fazlaca önemlidir. Aileye verilen ehemmiyet hakkaten fazlaca mühim.” dedi.
Flake, ailesinin bulunmuş olduğu Arizona’dan ortalama 2 bin mil uzakta bulunan Washington’da ABD Kongresindeki 18 senelik görevi süresince her hafta sonu eve dönmeye itina gösterdiğini belirterek, şöyleki devam etti:
“Sanırım 18 yılda bir ihtimal bir, bir ihtimal iki kez kiliseye hafta sonu ailece gitmemişizdir. Bu bizim için mühim. Burada gün içinde birçok kez duyduğum ezan sesi de paylaştığımız değerlerin hatırlatıcısı; ‘doğru olanı hayata geçirmeye ve iyi olmaya olan kuvvetli inanç ve aileye verilen ehemmiyet.’ İnancımız fazlaca mühim ve tam da bu sebepten kendimizi burada bu kadar rahat hissediyoruz.”
Cheryl Flake de birbirlerini bulup aşık oldukları ve aynı inanca mensup oldukları için fazlaca talihli olduklarını belirterek, “Iyi mi bir aile istediğimizi kesinlikle biliyorduk, ortak değerlerimiz var.” ifadesini kullandı.
Sefire Flake, eşinin kuvvetli inanca haiz olmasının evliliklerine bağlılığından duyduğu mutluluğu da dile getirdi.
“ÇOK FAZLA DONDURMA YİYORUZ”
Büyükelçi Flake, kurabiye meydana getiren eşine yardım etmek için mutfakta hazır bulunurken, Cheryl Flake bu görüntünün yalnız röportaj için olmadığını, Büyükelçi’nin de kurabiye yapmayı sevdiğini söylemiş oldu.
Türkiye’de en sevdikleri tatlının ise dondurma bulunduğunu dile getiren Büyükelçi Flake, “Dondurmayı fazlaca seviyoruz. İnancımız doğrultusunda alkol kullanmıyoruz ve sigara içmiyoruz, başka öteki sıhhat kısıtlamalarımız da var. Dolayısıyla elimizde yalnız bu var. Oldukca fazla dondurma yiyoruz.” dedi.
Büyükelçi Flake, eşinin fıstıklı baklavayı hatırlatması üstüne, ortasında dondurma olan baklavaların “baklava burger” diye satıldığını gördüğünü söyledi.
Ayrıca Cheryl Flake, tereyağı, şeker, esmer şeker, kabartma tozu, vanilya özütü, yumurta, un ve çikolata parçacıklarını katarak kendi hususi tarifiyle damla çikolatalı kurabiyeleri yaparken, Büyükelçi de ona yardım etti.
“DİPLOMASİDE İYİ OLMAK İSTİYORSAN, OYUNUNA HAKİM OLMALISIN”
Konutlarındaki tenis kortunda spor meydana getiren Flake çifti, genel anlamda birbirine karşı değil, aynı takımda olup çiftler tenisi oynadıklarını söylemiş oldu.
Bilhassa aile ve arkadaşlarla tenis oynamaya büyük ehemmiyet verdiklerini özetleyen Büyükelçi Flake, genel anlamda 10 ya da 12 şahıs korta çıkarak kardiyo tenis oynadıklarını söyledi.
Flake, tenis ve squashın fazlaca iyi egzersiz yapma yolları bulunduğunu belirterek, “Cheryl, benden daha çok oynar. Her ikimiz de fazlaca severiz. Zor bir günün arkasından ya da sabah erken saatte oynayabilmek, kortun yakında olması mükemmel.” dedi.
Tenis oynamasının diplomasiye yansımalarını ise Flake, “Diplomaside iyi olmak istiyorsan, oyununa hakim olmalısın ve dinlenmelisin. Ruh sağlığın yerinde olmalıdır.” ifadesini kullandı.
Teniste genel anlamda hangisinin kazandığına ilişkin soruya Cheryl Flake, “Genel anlamda çift olarak oynuyoruz. Düzgüsel olarak aynı takımdayız.” yanıtını verdi.
Büyükelçi Flake ise “İkimiz nadiren kaybederiz.” diye konuştu.
Kaynak: webhane.com
